Spośród sportów zimowych największą popularnością cieszą się narty, snowboard czy dziecięca jazda na sankach. Jednak zabawy na śniegu to nie wszystko. Wiele osób w okresie zimowym decyduje się na morsowanie, czyli kąpiele w zimnej wodzie. Środowiska morsujących osób często są bardzo zgrane i choćby dlatego warto zainteresować się tym tematem. Poza zabawą i tworzeniem nowych znajomości morsowanie ma pozwalać także na poprawę zdrowia. Czy jednak jest to możliwe? Jakie są wyniki badań naukowych odnośnie wpływu tego sportu na zdrowie? Co daje morsowanie i czy każdy może go spróbować?
Morsowanie – czym jest i na czym polega?
Morsowanie polega na zanurzaniu się lub krótkotrwałej kąpieli w zimnej wodzie zewnętrznego zbiornika wodnego, najczęściej morza, jeziora lub rzeki. Morsowanie może przyjąć nawet formę kąpieli w wytworzonym w powierzchniowej warstwie lodu przeręblu. Zwykle morsowanie odbywa się w grupach – dzięki temu jest nie tylko przyjemniejsze, ale też bezpieczniejsze. W razie niekorzystnej reakcji organizmu inne osoby z grupy mogą zapewnić niezbędną pomoc. Co właściwie oznacza, że woda podczas morsowania musi być zimna? Najczęściej za zimną wodę morsy uznają wodę w temperaturze od 12°C do 8°C, choć niektórzy decydują się nawet na kąpiele przy temperaturze poniżej 4°C. Taka woda jest już uznawana za lodowatą.
Morsowanie co daje?
Zalety morsowania znane są już od starożytności, choć nie wszystkie zostały już naukowo udowodnione. Jak morsowanie wpływa na zdrowie? Najważniejsze spośród zalet morsowania są przede wszystkim zwiększenie odporności organizmu na zimno oraz zwiększenie odporności, co jest jednak procesem długotrwałych. Nie należy oczekiwać takich efektów po jednej kąpieli, jednak nie ulega wątpliwościom, że po jednorazowym morsowaniu można doświadczyć redukcji poziomu stresu oraz korzystnego wpływu na psychikę. A co na temat morsowania mówi nauka? Czy i dlaczego morsowanie jest zdrowe?
Dlaczego morsowanie jest zdrowe i czy jest to naukowo udowodnione?
Badania naukowe jednoznacznie potwierdzają występowanie takich zalet morsowania, jak lepsza termogeneza, obniżenie poziomu insuliny i trójglicerydów we krwi, obniżenie ciśnienia krwi, poprawa parametrów układu immunologicznego czy wyższa odporność na infekcje. Termogeneza to zespół procesów, które mają za zadanie wytworzenia ciepła dla utrzymania stałej temperatury ciała, co sprawia, że stajemy się bardziej odporni na odczuwanie zimna. Warto jednak wspomnieć, że większość z tych cech można odnieść w zasadzie do większości rodzajów aktywności fizycznej, a nie konkretnie morsowania. Co ciekawe trwają też badania na temat tego, jak morsowanie wpływa na plemniki, ponieważ poprawa ukrwienia organizmu może sugerować poprawę funkcjonowania męskich narządów rozrodczych.
ZOBACZ TEŻ: MOTYWACJA DO TRENINGU I ĆWICZEŃ. ROLA MOTYWACJI I PSYCHIKI W SPORCIE.
Jak morsowanie wpływa na zdrowie?
Wpływ morsowania na zdrowie opiera się więc przede wszystkim na czynnikach, które są następstwem wykonywania aktywności fizycznej i obecności na świeżym powietrzu. Co więcej, morsowanie w zorganizowanej grupie jest zdecydowanie korzystniejsze. Trzeba jednak wiedzieć, że poza potwierdzonymi naukowymi badaniami doniesieniami o korzystnym wpływie na zdrowie, wśród morsujących osób krąży też wiele mitów na temat skutków uprawiania tego sportu. Jak odróżnić je od prawdy? Co naprawdę daje morsowanie, kiedy efekty są naprawdę jego skutkiem?
Poprawa odporności i ogólnego samopoczucia
Morsowanie polega na dość drastycznym kontakcie ciała z zimną wodą, co wywołuje pewnego rodzaju stres. Po zakończeniu morsowania objawy tego stresu ustępują, a organizm morsa odczuwa odprężenie, podczas którego wyzwalana jest dodatkowa dawka endorfin. Wpływa ona pozytywnie na poprawę nastroju, a także ogólnego samopoczucia. Istnieją badania, które wykazują korzystny wpływ morsowania na osoby walczące z depresją, również w przypadku osób niereagujących na standardowe leczenie farmakologiczne. Na poprawę odporności wpływa powodowany przez morsowanie wzrost liczby leukocytów, interleukin i innych składników układu immunologicznego. Z badań wynika też, że morsy zapadają na infekcje układu odpornościowego o 40% rzadziej niż reszta populacji, co najprawdopodobniej ma związek z morfologią krwi.
Jak morsowanie wpływa na stawy?
Opublikowane w 2000 roku badania wykazały, że krioterapia, czyli terapia niską temperaturą, redukuje bolesne objawy reumatoidalnego zapalenia stawów. Warto zwrócić więc uwagę na związek morsowanie a stawy. Wiadomo, że długotrwała styczność z niską temperaturą nie wpływa na stawy korzystnie, jednak podczas morsowania, podobnie jak w przypadku krioterapii, okres ten jest krótki. Podczas morsowania, o ile przestrzegane są jego zasady, nie dochodzi też nagłej zmiany temperatur, ponieważ zimą zarówno powietrze, jak i woda są zimne. Jak morsowanie wpływa na stawy? Poprzez zwiększenie krążenia krwi przyspiesza regenerację uszkodzonych tkanek stawów i redukuje związany z tym ból. Wpływ morsowania na stawy jest jedną z głównych zalet, skłaniających do rozpoczęcia uprawiania tego sportu osoby starsze.
Jak morsowanie wpływa na skórę?
Morsowanie, dzięki poprawie ukrwienia wpływa też na jakość skóry. Staje się ona lepiej odżywiona, jędrniejsza, wygładzona oraz pozbawiona cellulitu. Poprawa nie jest więc tylko odczuwalna w samopoczuciu, ale też realnie widoczna na zewnątrz. Warto pamiętać, że dla skóry naczyniowej morsowanie może być nie lada wyzwaniem. Nie zawsze to, jak morsowanie wpływa na skórę, będzie zjawiskiem pozytywnym – jest to kwestia bardzo indywidualna. Warto więc przed pierwszym zanurzeniem się w zimnej wodzie sprawdzić, jak nasza skóra reaguje na przykład na zimniejsze prysznice.
Morsowanie co trzeba wiedzieć?
Mimo szerzącej się mody na morsowanie trzeba pamiętać, że nie jest to sport dla każdego. A nawet osoby, które nie są obciążone żadnymi przeciwwskazaniami, muszą obowiązkowo pamiętać, że ten sport wymaga intensywnego przygotowania. Zbyt gwałtowne zetknięcie organizmu z niską temperaturą może prowadzić do szoku termicznego, a w konsekwencji udaru czy zawału serca. Należy też morsować tylko pod nadzorem doświadczonych osób, które będą wiedziały, jak zachować się w przypadku wystąpienia niekorzystnej reakcji organizmu. Należy też uważaj przy wszelkiego rodzaju morsowaniu w przeręblach. Wejście na zbyt cienki lud może łatwo zakończyć się tragedią.
Morsowanie – jak się przygotować? Porady dla początkujących
Jeżeli zainteresowałeś się morsowaniem, Twojej uwadze na pewno nie umknęło, że odbywa się ono najczęściej w grupach. I bynajmniej nie jest to przypadkowe. Poza tym, że takie społeczności bardzo skutecznie wzajemnie się motywują, to mają też świadomość niebezpieczeństw, jakie związane są z takim sportem jak morsowanie. Co trzeba wiedzieć przed rozpoczęciem morsowania? Wbrew pozorom najlepiej zacząć je nie od wpadania do lodowatej wody, a obserwacji osób, które mają doświadczenie. Morsowanie dla początkujących może wywoływać duże emocje, dlatego warto rozpocząć swoją przygodę z tym sportem w doświadczonej grupie. Dzięki temu poznasz nie tylko odpowiednie techniki rozgrzewki czy zasady bezpieczeństwa, ale będziesz też miał u swojego boku osoby, które odpowiednio zareagują w przypadku wystąpienia sytuacji kryzysowej. Dowiesz się też, zanim rozpoczniesz właściwe morsowanie, jak się przygotować do wejścia do zimnej wody – jakie badania warto wykonać i jakie ubrania warto kupić.
Morsowanie co trzeba wiedzieć?
Przed swoją pierwszą zimową kąpielą warto porozmawiać z osobą, która regularnie uprawia morsowanie. Co potrzebne jest przy pierwszym wejściu do wody? Przede wszystkim wyeliminowanie wszelkich przeciwwskazań do tego sportu. Także picie alkoholu, spożywanie posiłków i ciepłych płynów na 2-3 godziny przed kąpielą czy nawet kremowanie ciała jest zabronione. Spożywanie tego samego dnia ciężkostrawnych posiłków i picie kawy także może uniemożliwić morsowanie. Co zabrać ze sobą na morsowanie? Po pierwsze ubiór na rozgrzewkę – najlepiej ciepły polar, czapkę oraz neoprenowe obuwie. Nogi powinny pozostać odsłonięte. Do samego morsowania wystarczy strój kąpielowy i wspomniane buty oraz czapka. Niezbędny jest też ręcznik, mata, na której można stanąć oraz termos z ciepłym napojem do wypicia po wyjściu z wody.
Morsowanie kiedy zacząć i jak zacząć?
Podstawą jest znalezienie w swojej okolicy grupy osób morsujących, które odpowiednio pokierują Twoim przygotowaniem i pomogą przetrwać pierwszą kąpiel. Stwierdzą oni, kiedy będziesz posiadał wystarczającą wiedzę i będziesz gotowy na bezpieczne morsowanie. Dużą wartość ma też obecność podczas morsowania ratowników medycznych, to kolejna zaleta zorganizowanego morsowania. Przed morsowaniem trzeba być wypoczętym i mieć dobre samopoczucie. Rozgrzewka powinna trwać od 5 do 10 minut, w których zmieścimy ćwiczenia takie, jak lekki bieg, podskoki czy pajacyki. Na początek kąpiel trwa 1-2 minuty, jednak w miarę zwiększania ilości odbytych kąpieli, można wydłużyć ten czas nawet do 5 minut.
ZOBACZ TEŻ: CO TO JEST TRENING INTERWAŁOWY, JAK DZIAŁA I JAK POWINIEN WYGLĄDAĆ?
Morsowanie – kiedy początek sezonu?
Przyjmuje się, że sezon na morsowanie rozpoczyna się w październiku, jednak wiele zależy od aktualnie panujących warunków atmosferycznych. Warto wiedzieć, kiedy rozpoczynają się spotkania grupy morsów w naszej okolicy i wspólnie z nimi ustalać początek kąpieli. Dobrze jest wybrać się na pierwsze morsowanie, kiedy początek sezonu zapewnia jeszcze stosunkowo dobre warunki, a sama woda nie jest lodowata. Dobrym sposobem na podtrzymanie efektów morsowania w ciągu roku są zimne prysznice, które dają poniekąd podobne efekty i znacznie wspomagają organizm w odporności na zimno. Pozwalają one też na psychiczne oswojenie się z zimną wodą, co pomaga na łatwiejszy powrót do morsowania w kolejnym sezonie.
Morsowanie – jak często i jak długo? O bezpiecznych limitach
Częstotliwość kąpieli należy dopasować indywidualnie do stanu zdrowia osoby i jej samopoczucia, by jak najlepiej wykorzystać to, co oferuje morsowanie. Jak często powinno się morsować? Najlepiej wtedy, kiedy są odpowiednie warunki i kiedy pozwala na to Twój organizm. Tu znowu wartościowe okazuje się grupowa morsowanie. Kiedy efekty morsowania są widoczne? Docelowo powinno dążyć się do stosowania kąpieli w zimnej wodzie 1-2 razy w tygodniu, jednak początkujące morsy muszą uzbroić się w cierpliwość. Powinny one wchodzić do wody rzadziej, by później stopniowo przyzwyczajać organizm do regularniejszej aktywności. Sama długość kąpieli również powinna być stopniowo wydłużana. Począwszy od minutowego pierwszego morsowania, pod koniec sezonu można wydłużyć je nawet do 5 minut.
Morsowanie kto nie może lub nie powinien – czyli o przeciwwskazaniach do morsowania
Trzeba pamiętać o tym, jak w gruncie rzeczy ryzykownym sportem jest morsowanie. Kto nie powinien podejmować bez konsultacji lekarskich takiej aktywności jak morsowanie? Kto nie może z niej korzystać pod żadnym pozorem? Głównymi przeciwwskazaniami do morsowania są niewydolność układu krążenia, nadciśnienie tętnicze, choroby serca, choroby naczyń obwodowych, żylaki, epilepsja, borelioza czy nadczynność tarczycy. Choroby te mogą znacznie zwiększyć ryzyko związane z taką aktywnością jak morsowanie. Kto może zostać morsem? W zasadzie każda osoba, której nie dotyczą te przeciwwskazania. Nawet dzieci po 3 roku życia, jednak tę kwestię warto wcześniej skonsultować z pediatrą.
Morsowanie kiedy koniec sezonu?
Koniec sezonu morsowego to zwykle połowa kwietnia, jednak tak jak w przypadku rozpoczęcia sezonu, wszystko zależy od pogody. Jednak większość morsów po zakończeniu sezonu wcale nie próżnuje. Można wciąż korzystać z zimnych pryszniców, sauny lodowej, a także wielu innych aktywności. Morsy to zwykle osoby fizyczne, którym sport towarzyszy przez cały rok i nie jest to tylko morsowanie. Kiedy koniec sezonu zbliża się wielkimi krokami, warto zaplanować dla siebie inne zajęcie na nadchodzące, cieplejsze miesiące.
Morsowanie kiedy efekty i w jaki sposób je zauważyć?
Wiesz już, jakie efekty dla zdrowia przynosi morsowanie, co daje regularne korzystanie z zimowych kąpieli. Jeśli chodzi o morsowanie, efekty można podzielić na krótko- i długotrwałe. Efekty długotrwałe, takie jak poprawę odporności, jakości skóry czy tolerancji zimnych temperatur zauważymy dopiero po kilku, a nawet kilkunastu kąpielach, jednak już jedna kąpiel może wywołać efekty krótkotrwałe, jak poprawa samopoczucia czy obniżenie stresu.
Morsowanie – podsumowanie
Mamy nadzieję, że wiesz już, od czego należy rozpocząć morsowanie, kiedy zacząć zimowe kąpiele i jak zapewnić sobie wszelkie normy bezpieczeństwa. Warto pamiętać o tym, jak zdrowe może okazać się morsowanie. Efekty mogą Cię naprawdę zaskoczyć, jednak jak do wszystkiego, tak też do zimnych kąpieli należy podchodzić z głową. Nie ma lepszej metody niż zapisać się do grupy doświadczonych morsów, którzy nie tylko powiedzą Ci jak morsować, by się nie przeziębić, ale też co robić, by uzyskać z kąpieli jak najlepsze skutki dla zdrowia. Takie grupy często łączą nie tylko wspólne zainteresowania, ale też wartościowe przyjaźnie. A co najważniejsze, znacznie zwiększają bezpieczeństwo podczas morsowania.